SỨC KHỎE
Tác dụng của đường trong cơ thể
Th3
Đường đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, chủ yếu là cung cấp năng lượng, nhưng nó cũng có nhiều tác động khác. Dưới đây là các tác dụng chính của đường:
1. Cung cấp năng lượng
- Đường (chủ yếu là glucose) là nguồn năng lượng chính cho cơ thể.
- Glucose được chuyển hóa qua quá trình hô hấp tế bào để tạo ra ATP – “nhiên liệu” cho mọi hoạt động của tế bào.
2. Hỗ trợ hoạt động của não bộ
- Não sử dụng hơn 50% lượng glucose trong cơ thể để duy trì chức năng nhận thức, trí nhớ và tập trung.
- Thiếu đường có thể gây hoa mắt, chóng mặt, suy giảm trí nhớ.
3. Điều hòa hoạt động cơ bắp
- Đường giúp bổ sung glycogen cho cơ bắp, giúp duy trì sức bền khi vận động.
- Vận động viên thường tiêu thụ thực phẩm giàu đường trước và sau khi tập luyện để hỗ trợ hồi phục cơ bắp.
4. Tham gia vào quá trình trao đổi chất
- Đường có mặt trong nhiều phản ứng sinh hóa quan trọng như tổng hợp protein, lipid và acid nucleic (DNA, RNA).
- Nó giúp duy trì sự ổn định của cơ thể thông qua cơ chế cân bằng đường huyết do insulin và glucagon điều chỉnh.
5. Cải thiện tâm trạng
- Đường kích thích giải phóng serotonin và dopamine – hai chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác vui vẻ, giảm căng thẳng.
- Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều đường có thể dẫn đến cảm giác mệt mỏi và cáu gắt sau khi đường huyết giảm đột ngột.
6. Hỗ trợ chức năng miễn dịch
- Glucose giúp tế bào bạch cầu hoạt động hiệu quả hơn trong việc chống lại vi khuẩn và virus.
- Tuy nhiên, dùng quá nhiều đường có thể làm suy giảm miễn dịch, tăng nguy cơ viêm nhiễm.
Sự khác nhau giữa đường tự nhiên và đường tinh luyện
| Tiêu chí | Đường tự nhiên | Đường tinh luyện |
|---|---|---|
| Nguồn gốc | Có trong trái cây, rau củ, mật ong, sữa | Chiết xuất từ mía, củ cải đường, hoặc bắp |
| Thành phần | Chứa glucose, fructose, lactose cùng với vitamin, khoáng chất và chất xơ | Chủ yếu là sucrose tinh khiết (glucose + fructose), không có dưỡng chất khác |
| Tốc độ hấp thụ | Hấp thụ chậm do có chất xơ và các dưỡng chất khác | Hấp thụ nhanh, dễ gây tăng đường huyết đột ngột |
| Tác động đến sức khỏe | Cung cấp năng lượng ổn định, ít gây tăng đường huyết đột ngột | Tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường, sâu răng nếu tiêu thụ quá nhiều |
| Ví dụ | Đường trong trái cây (chuối, táo, nho), mật ong, sữa | Đường trắng, đường nâu, siro bắp, đường trong bánh kẹo, nước ngọt |
Nên chọn loại đường nào?
- Ưu tiên đường tự nhiên từ trái cây, mật ong, rau củ để có thêm vitamin, khoáng chất và chất xơ.
- Hạn chế đường tinh luyện, đặc biệt là trong bánh kẹo, nước ngọt, thực phẩm chế biến sẵn để giảm nguy cơ bệnh tật.
Đường có gây ra bệnh tiểu đường không?
Câu trả lời ngắn gọn: Ăn nhiều đường KHÔNG trực tiếp gây bệnh tiểu đường, nhưng nó tăng nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là tiểu đường type 2.
Giải thích chi tiết:
Bệnh tiểu đường xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin hiệu quả, dẫn đến tăng đường huyết. Có 2 loại chính:
- Tiểu đường type 1: Hệ miễn dịch tấn công tế bào sản xuất insulin (không liên quan đến ăn đường).
- Tiểu đường type 2: Liên quan đến chế độ ăn uống không lành mạnh, béo phì, lười vận động – trong đó ăn nhiều đường có thể là một yếu tố gián tiếp.
Vì sao ăn nhiều đường làm tăng nguy cơ tiểu đường?
✔ Gây béo phì: Ăn quá nhiều đường (đặc biệt là từ nước ngọt, bánh kẹo) làm tăng cân, dẫn đến kháng insulin, nguyên nhân chính của tiểu đường type 2.
✔ Làm tăng đường huyết nhanh chóng: Nếu ăn nhiều đường liên tục, tuyến tụy phải tiết nhiều insulin, lâu dài có thể gây quá tải và suy yếu chức năng.
✔ Tăng nguy cơ hội chứng chuyển hóa: Gồm tăng huyết áp, mỡ máu cao, béo bụng, làm tăng khả năng mắc tiểu đường.
Cách ăn đường đúng để tránh nguy cơ tiểu đường
✅ Hạn chế đường tinh luyện: Tránh nước ngọt, bánh kẹo, thực phẩm chế biến sẵn.
✅ Ưu tiên đường tự nhiên: Nhận đường từ trái cây, rau củ, sữa thay vì đường trắng.
✅ Kiểm soát lượng đường nạp vào: WHO khuyến cáo không quá 25-50g đường/ngày (tương đương 6-12 thìa cà phê).
✅ Kết hợp chế độ ăn lành mạnh & tập luyện: Giúp cơ thể sử dụng đường hiệu quả, tránh kháng insulin.
ĐƯỜNG LỤA ZALO: 0985364288
