Giới Thiệu Về Cây Xoan Ta (Xuyên Luyện Tử)

Giới Thiệu Về Cây Xoan Ta (Xuyên Luyện Tử)

Cây xoan ta là loài cây quen thuộc với nhiều vùng miền ở Việt Nam. Cây trưởng thành cao từ 7-12 m, hoa có màu tía nhạt hoặc tím hoa cà, mọc thành chùm, có hương thơm dễ nhận biết. Quả xoan thuộc loại quả hạch, khi chín có màu vàng nhạt, sau đó chuyển sang trắng.

Lá xoan có độ dài đến 15 cm, mọc so le, gồm nhiều lá chét có răng cưa nhỏ. Lá và quả xoan có độc tính, không thể ăn được. Tuy nhiên, chúng được sử dụng làm thuốc bảo quản lương thực và chống mối mọt. Hạt xoan tròn và cứng, trước đây thường dùng làm chuỗi tràng hạt.

Cây xoan (tên khoa học: Melia azedarach), còn gọi là xoan ta, sầu đông, hay thầu đâu, là một loại cây gỗ thường thấy ở Việt Nam và nhiều nước nhiệt đới khác. Dưới đây là các đặc điểm tự nhiên của cây xoan:

1. Đặc điểm hình thái

• Thân cây: Cây gỗ nhỏ hoặc trung bình, cao từ 10 – 20m, thân thẳng, phân cành nhiều.
• Lá: Lá kép lông chim, mọc so le, mép lá có răng cưa.
• Hoa: Hoa nhỏ, màu tím nhạt hoặc trắng tím, mọc thành chùm ở nách lá, có mùi thơm nhẹ.
• Quả: Quả hình cầu, khi chín có màu vàng nhạt, bên trong chứa hạt cứng.
• Rễ: Rễ cây khá sâu, giúp cây chịu hạn tốt.

2. Đặc điểm sinh thái

• Phân bố: Cây xoan mọc nhiều ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, phổ biến tại Đông Nam Á, Ấn Độ, Trung Quốc.
• Điều kiện sinh trưởng: Thích nghi với nhiều loại đất nhưng phát triển tốt nhất ở đất thoát nước tốt, nhiều ánh sáng.
• Khả năng chịu hạn: Tốt, nhưng không chịu được ngập úng kéo dài.
• Mùa ra hoa và kết quả: Ra hoa vào mùa xuân (tháng 3 – 4) và kết quả vào cuối hè hoặc đầu thu.

3. Công dụng của cây xoan

• Gỗ: Dùng trong sản xuất đồ nội thất, làm ván ép, tủ, bàn ghế…
• Lá, hạt, vỏ cây: Có chứa chất đắng và độc nhẹ, thường dùng làm thuốc trừ sâu tự nhiên.
• Cây bóng mát: Được trồng để tạo bóng mát ở nông thôn, ven đường.

Cây xoan có nhiều lợi ích nhưng cũng có độc tính, đặc biệt là hạt và vỏ cây nếu ăn phải có thể gây ngộ độc. Vì vậy, khi sử dụng cần cẩn trọng.

Tác Dụng Chữa Bệnh Của Xuyên Luyện Tử

1. Trị Đau Âm Đạo

Triệu chứng: Khi hành kinh hoặc mãn kinh, có cảm giác đau rút lan sang chi dưới, gây khó khăn khi di chuyển. Sắc lưỡi nhạt, rêu lưỡi mỏng, mạch huyền cấp.

Phép trị: Sơ can lý khí, dưỡng huyết thông lạc.

Bài thuốc:

• Xuyên luyện tử 9g
• Tiểu hồi hương 3g
• Quế chi 6g
• Xuyên khung 4.5g
• Đương quy 9g
• Tế tân 3g
• Ô dược 9g
• Chỉ xác 4.5g
• Ngô thù du 3g
• Trần bì 6g

Cách dùng: Sắc với 1 lít nước còn 300ml, chia 3 lần uống trong ngày.

2. Chữa Viêm Dạ Dày Thể Can Vị Khí Trệ

Thành phần:

• Sài hồ 12g
• Hương phụ 12g
• Bạch thược 12g
• Bạch linh 12g
• Cam thảo 4g
• Diên hồ 12g
• Xuyên luyện tử 10g
• Tô ngạnh, Chỉ xác đều 12g

Gia giảm:

• Ợ chua: Thêm Ô tặc cốt, Ngọ lăng tử.
• Buồn nôn: Thêm Trúc nhự, Bán hạ, Gừng tươi.

3. Trị Sỏi Tiết Niệu Thể Khí Trệ Huyết ứ

Thành phần:

• Đào nhân 12g
• Xuyên khung 12g
• Ngưu tất 12g
• Hoạt thạch 15g
• Kê nội kim 12g
• Trạch tả 12g
• Ô dược, Xuyên luyện tử đều 9g
• Hồng hoa, Đương quy, Đông quỷ tử đều 12g
• Kim tiền thảo 30g
• Hải kim sa, Xa tiền tử đều 15g
• Thạch vĩ 12g
• Cam thảo 5g

Cách dùng: Sắc uống trong 7 ngày, mỗi ngày 1 thang, chia 3 lần uống trước hoặc sau bữa ăn 1 giờ.

Bài viết này tuân thủ các tiêu chuẩn SEO, cung cấp nội dung phong phú về cây xuyên luyện tử (xoan ta) và các bài thuốc ứng dụng trong điều trị bệnh.